Beschrijving
| Titel: | Instrumenten voor begeleiden in passend onderwijs |
| Auteurs: | Peter de Vries, Peter de Vries |
| ISBN: | 9789491269127 |
| Druk: | 1, derde gewijzigde oplage |
| Verschenen: | 2022 |
| Omvang: | 342 pagina’s |
| Formaat: | 17 x 24 cm |
| Prijs: | € 39,95 |
| Extra: | Website met downloads (persoonlijke code voor in het boek) |
| Doelgroep: | (Beginnende en ervaren) leraren en begeleiders, zoals interne begeleiders, leerlingbegeleiders, ambulant begeleiders, onderwijsassistenten, coaches en onderwijsadviseurs |
Omschrijving
Een passend leerstofaanbod én pedagogisch klimaat voor elke leerling is als het goed is de intentie van elke leraar altijd al geweest. Toch is er wel wat veranderd sinds de invoering van Passend Onderwijs. Vooral in de bewustwording dat elke leerling het recht heeft dat hij – net als de andere leerlingen uit zijn buurt of als zijn gezinsleden – naar de reguliere school mag. Tenzij het echt niet anders kan. Daar was en is Passend Onderwijs om te doen. En dat vraagt iets van de reguliere school. Waar we eerst misschien te snel aan speciaal onderwijs dachten, wordt nu gevraagd om elke leerling in principe ‘binnen’ te houden. De leerling staat immers centraal en waar een leerling gelukkig is gaat ieder onderwijshart sneller kloppen.
Dit boek wil helpen om passend onderwijs zo goed mogelijk vorm te geven. Heel eenvoudig door tachtig praktische instrumenten te bieden die meteen in de praktijk van elke dag te gebruiken zijn. Instrumenten voor leraren en voor begeleiders, zoals interne begeleiders, leerlingbegeleiders, ambulant begeleiders, onderwijsassistenten, coaches en onderwijsadviseurs. Instrumenten voor beginnende leraren en studenten. Maar zeker ook voor ervaren collega’s en begeleiders, al was het alleen al omdat veel nieuwe inzichten en recent onderzoek in dit boek als basis zijn gebruikt voor nieuwe instrumenten of om bestaande instrumenten up to date te maken.
Deze vernieuwde uitgave bouwt voort op de boeken Instrumenten voor Interne Begeleiders, deel I en deel II, die in 2005 (Bokhorst & De Vries) respectievelijk 2008 (De Vries & Heida) verschenen bij HBuitgevers/ThiemeMeulenhoff. Enkele instrumenten hieruit zijn bewerkt, zodat ze weer opgenomen konden worden. De opzet en de inhoud van dit boek zijn nieuw en sluiten aan bij het huidige onderwijs. Vele nieuwe, beproefde instrumenten rondom diverse thema’s hebben we bijeen gebracht en ontworpen. Ze kunnen een uiterst nuttige rol vervullen in passend onderwijs.
Elk instrument is voorzien van een toelichting en een gebruikersinstructie. Deze zijn van belang om het instrument zo goed mogelijk in te zetten. Voor een verantwoording van de instrumenten wordt in de toelichting steeds verwezen naar de uitgebreide literatuurlijst. Ook om te komen tot verdere kennisverdieping kan deze literatuurlijst nuttig zijn.
Bij dit boek hoort een speciale website www.begeleideninpassendonderwijs.nl waarop de gepresenteerde instrumenten kunnen worden gedownload (gebruik hiervoor de persoonlijke code die voor in het boek is afgedrukt). Zo kunnen de verschillende instrumenten in de praktijk worden gebruikt en op maat worden gemaakt voor elke leerling, groep of school.
Inhoudsopgave
Over dit boek, derde gewijzigde oplage 2022
1 Begeleiden van leerlingen
1.0 Inleiding
1.1 Gesprek voeren met een leerling
1.2 Plan maken met een leerling
1.3 Uitcheckschaal
1.4 De 5 G’s: reflecteren met een leerling
1.5 Evalueren met leerlingen
1.6 Functioneringsgesprek met een leerling
1.7 Portfoliogesprek met een leerling
Nieuw 1.8 Gespreksmodel Positieve Gezondheid: in gesprek met de leerling
Nieuw 1.9 Gespreksmodel de Kansencirkel: in gesprek met de leerling
Nieuw Vragenlijst: de Mindset van de leerling
2 Begeleiden in passend onderwijs
2.0 Inleiding
2.1 Checklist voorwaarden ‘passend onderwijs in de school’
2.2 Vragenlijst leraren passend onderwijs in de school
2.3 Intakeformulier leerling met beperking
2.4 Kennismaken met ouders van leerling met beperking
2.5 Arrangement beschrijven
2.6 Ontwikkeling volgen van leerling met beperking
2.7 Beslisschema onderwijs afstemmen op leerling met beperking
Nieuw 2.8 Passend Onderwijs Ontwerpen: Universeel Ontwerpen voor Leren
2.9 Participatieplan
3 Begeleiden in samenwerken met ouders
3.0 Inleiding
3.1 Basisvormen Ouderbetrokkenheid 3.0
3.1.1 Format startgesprek met leerling en ouders
3.1.2 Observeren startgesprek
3.1.3 Do’s & Don’ts startgesprek
3.1.4 Format communicatieplan op maat
3.1.5 Format nieuwjaarsreceptie in september
3.1.6 Format creëren van buddy’s tussen ouders
3.2 Oudergesprekken
3.2.1 Oudervragenlijst zicht op eigen kind
3.2.2 Aandachtspunten communiceren met ouders
3.2.3 Oudervragenlijst Sociaal Emotionele Ontwikkeling
3.2.4 De behoeften van de leerling in kaart
3.3 Schema acceptatieproces van ouders
3.4 Format andere ouders uitnodigen wanneer leerling problemen heeft
3.5 Niet-Nederlands sprekende ouders
Nieuw 3.6 Vragenlijst Gesprekken voeren met ouders
4 Begeleiden van leraren
4.0 Inleiding
4.1 Zeven observatie-instrumenten competenties leraren
4.1.1 Observeren van lerarencompetenties
4.1.2 Observeren van effectief onderwijsgedrag
4.1.3 Observeren van management en instructie
4.1.4 Observeren van effectieve leertijd
4.1.5 Checklist klassenmanagement en zelfstandig werken
4.1.6 Observeren van feedback
4.1.7 Kijkwijzer activerende directe Instructie
4.2 Groepsbespreking leraar en (interne) begeleider
4.3 Intervisie leerlingbespreking
4.4 De incidentmethode
4.5 Aanmelden voor leerlingbespreking
4.6 Overdrachtsformulier
4.7 Kernvragen evalueren groepsplan
4.8 Competenties van leraar of begeleider die werkt met jonge kinderen
Nieuw 4.9 Competentieloep voor Inclusief Onderwijs
5 Begeleiden van complex gedrag
5.0 Inleiding
5.1 Analyse complex gedrag
5.1.1 Gedragsfunctie-analyse (GFA)
5.1.2 Identificeren van complex gedrag in de groep
5.1.3 Lokaliseren van complex gedrag – preventieniveau II & III
5.1.4 Analyseren van complex gedrag individuele leerling
NIEUW 5.1.5 Groepskenmerken analyseren
5.1.6 Meervoudig risicomodel Van der Ploeg
5.1.7 Observeren van relatie leren en gedrag
5.1.8 Analyseren stimulerende en belemmerende factoren
5.2 Preventie & Sociaal Emotioneel leren
5.2.1 Checklist pedagogisch klimaat preventieniveau I
5.2.2 Veiligheidsthermometer
5.2.3 Preventie gedragsproblemen (Observatielijst & Vragenlijst leraren)
5.2.4 Inventariseren sociale en emotionele competenties leerlingen
5.2.5 Succesindicatoren programma voor sociaal en emotioneel leren
5.3 Competenties leraren
5.3.1 Zelfanalyse competenties bij complex gedrag
5.3.2 Zelfanalyse effectief handelen bij complex gedrag
5.3.3 Groslijst competenties leraren
5.4 Interventies bij complex gedrag
5.4.1 Vijfpuntsschaal: Gedragsthermometer
5.4.2 Check in – check out: begeleiden van leerling met complex gedrag
5.4.3 Reflecteren met leerlingen bij incidenten
5.4.4 Begeleiden van leerlingen met complex gedrag
5.4.5 Protocol en aandachtspunten Time-Out
5.4.6 Effectief handelen bij acht typen complex gedrag
Nieuw 5.4.7 Verantwoord belonen en straffen
5.5 Signaleren van gedragsproblemen
5.5.1 Observeren van sociale angst
5.5.2 Checklist depressieve leerlingen
5.5.3 Observeren van faalangst
5.5.4 Signaleren van hechtingsproblemen
6 Begeleiden bij schoolontwikkeling
6.0 Inleiding
6.1 Model van Knoster: begeleiden van schoolontwikkeling
6.2 OP Pad: met het team bouwen aan de toekomst
6.3 De zes huizen: begeleiden van schoolontwikkeling
6.4 RACSIT-matrix: taken en rollen inzichtelijk maken
7 Begeleiden bij externe ondersteuning
7.0 Inleiding
7.1 Checklist start van het schooljaar
7.2 Checklist organiseren van (jeugd)zorg in communicatie met ouders
7.3 Checklist ouderbetrokkenheid en zorg
Literatuur
Over de auteurs
Extra
Bij dit boek hoort de speciale website www.begeleideninpassendonderwijs.nl waarop de gepresenteerde instrumenten kunnen worden gedownload (gebruik hiervoor de persoonlijke code die voor in het boek is afgedrukt). Zo kunnen de verschillende instrumenten in de praktijk worden gebruikt en (meestal ook) op maat worden gemaakt voor elke leerling, groep of school.
